Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2008

Η ελευθερία στην πληροφόρηση βάλλεται


Αυτή τη στιγμή στον πλανήτη μας δρουν τεράστια οικονομικά συμφέροντα τα οποία συνδιαλλάσσονται με την εξουσία. Η διαπλοκή με την εξουσία είναι τόσο στενή, που ο έλεγχος σε αυτά τα συμφέροντα καθίσταται δύσκολος. Σε πολλές περιπτώσεις ο μόνος τρόπος αποκάλυψης σκανδάλων, διαφθοράς και διαπλοκής είναι άνθρωποι από μέσα να αποκαλύψουν ανώνυμα στοιχεία που τεκμηριώνουν, ή εν πάσει περιπτώσει να αναδεικνύουν, το σκάνδαλο.

Για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε, πέρα από θαρραλέους ανθρώπους που θα ρισκάρουν αποκαλύπτοντας στοιχεία, τη διασφάλιση της ανωνυμίας τους και ένα μέσο που θα βοηθήσει στην αποκάλυψη του θέματος. Τα παραδοσιακά Μέσα Ενημέρωσης δεν μπορούν να επιτελέσουν αυτόν τον ρόλο καλά, γιατί αφενός έχουν τοπικούς περιορισμούς, ενώ τα σκάνδαλα στη σύγχρονη εποχή ξεπερνούν όλο και περισσότερο τα τοπικά σύνορα, και αφετέρου ελέγχονται από οικονομικές δυνάμεις και τα ίδια διαπλέκονται με την εξουσία. Είναι μάλλον μέρος του προβλήματος παρά τρόπος επίλυσής του.

Όχι πως στο παρελθόν δεν έχουν συμβάλει σημαντικά στην αποκάλυψη μεγάλων σκανδάλων. Πάρτε για παράδειγμα την Washington Post και την αποκάλυψη του σκανδάλου του Watergate. Πέρα όμως από τα παραδοσιακά Μέσα, έχει αναπτυχθεί και ένα καινούριο μέσο, ένα μέσο παγκόσμιο και άναρχο, για αυτό και ελεύθερο, το ίντερνετ. Μέσα από το ίντερνετ μπορεί να διασφαλιστεί υπό κατάλληλες προϋποθέσεις η ανωνυμία αυτών που πρόκειται να κάνουν τη διαρροή και η άμεση δημοσίευση των στοιχείων ξεπερνώντας τα σύνορα και τους τοπικούς περιορισμούς.

Αντιφρονούντες μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα και να έρθουν σε επαφή, στελέχη επιχειρήσεων μπορούν να αποκαλύψουν οικονομικά σκάνδαλα, πολιτικοί αξιωματούχοι μπορούν να αποκαλύψουν φαινόμενα διαφθοράς στην πολιτική ζωή.

Αυτή τη στιγμή δικαστήριο της Καλιφόρνια διέταξε το κλείσιμο του site wikileaks.org

Πρόκειται για ένα site στηριγμένο στην τεχνολογία των wikis, που επιτρέπει την ελεύθερη και ανώνυμη ασφαλή δημοσίευση απόρρητων εγγράφων που αποδεικνύουν ανήθικες συμπεριφορές από πλευράς εταιριών ή κυβερνήσεων.

Ένας χώρος δηλαδή που μπορούν να γίνονται διαρροές εκατοντάδων ή χιλιάδων σελίδων χωρίς να υπάρξει ίχνος από αυτόν που τις έκανε. Φτιάχτηκε από αντιφρονούντες και από δημοσιογράφους οι οποίοι παραμένουν ανώνυμοι.

Αυτή την περίοδο η Ελβετική Τράπεζα Julius Baer Bank προσέφυγε στα δικαστήρια επειδή το site περιέχει έγγραφα που... Κάτσε να μεταφέρω τα λόγια του site: "The documents allegedly reveal secret Julius Baer trust structures used for asset hiding, money laundering and tax evasion."

Και επειδή οι servers του site βρίσκονται σε πολλές χώρες, η τράπεζα κατέφυγε στα δικαστήρια που υπάγεται η εταιρεία που έδωσε στο site το όνομά του. Κατέφυγαν ενάντια στον μεσάζοντα δηλαδή, για να διαγράψει το όνομα από τα αρχεία του και να μη μπορεί κανείς να "δει" τη σελίδα wikileaks.org

Επειδή οι υπεύθυνοι του site ήθελαν να έχουν εναλλακτικές λύσεις στην περίπτωση που το Κινεζικό καθεστώς προχωρούσε σε λογοκρισία, είχαν φτιάξει εναλλακτικά sites, όπως το wikileaks.be, που είναι στο Βέλγιο, ή το wikileaks.de, που είναι στη Γερμανία και τα οποία παραμένουν ανοικτά, Βέβαια, οι υπεύθυνοι του site ποτέ δε φαντάζονταν ότι τα τα χρησιμοποιούσαν αυτά τα εναλλακτικά sites για να αντιμετωπίσουν λογοκρισία από τις... Ηνωμένες Πολιτείες, "τη χώρα των ελεύθερων"...

Και ενώ έχουν 6 δικηγόρους οι οποίοι δουλεύουν για αυτούς χωρίς αμοιβή στην περιοχή του Σαν Φραντζίσκο, τους ειδοποίησαν μέσω email για το δικαστήριο λίγες ώρες πριν αυτό γίνει, στερώντας τους ουσιαστικά το δικαίωμα να εκπροσωπηθούν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Ο Jeffrey White, ο οποίος διορίστηκε στη θέση του από τον Πρόεδρο Μπους, αποφάσισε να υπογράψει την εντολή, όπως ακριβώς την είχαν ετοιμάσει οι δικηγόροι της τράπεζας από να νησιά Κέυμαν, χωρίς να κάνει καμία αλλαγή.

Αυτή τη στιγμή λοιπόν το site είναι πεσμένο, αλλά λειτουργούν κανονικά τα sites που είχαν σχεδιαστεί λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ενδεχόμενα.

Με αφορμή αυτό το περιστατικό στρέφω την προσοχή μου στο τεράστιο ζήτημα της ελευθερίας στην πληροφόρηση και του πώς η ελεύθερη και ανώνυμη έκφραση μπορεί να οδηγήσει σε πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές ανατροπές.

Κλείνω με τα λόγια του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών:

Οnly a free and unrestrained press can effectively expose deception in government.

Δεν υπάρχουν σχόλια: