Η σύγχρονη επιστήμη έχει ρίξει αρκετό φως στη λειτουργία του εγκεφάλου. Ένα σωρό λειτουργίες που παλιά αποδίδονταν σε μεταφυσικές οντότητες, τώρα γνωρίζουμε με ακρίβεια ότι ξεκινούν από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, ο οποίος αντιμετωπίζεται ως ένα όργανο του ανθρωπίνου σώματος και όχι ως ένα μεταφυσικό μαύρο κουτί.
Τι πάει να πει ότι ο εγκέφαλος είναι ένα όργανο του ανθρωπίνου σώματος; Ότι λειτουργεί φυσικά, όπως και τα άλλα όργανα και ότι υπόκειται στις ίδιες διαδικασίες φθοράς και δυσλειτουργίας που υπόκεινται και τα άλλα όργανα. Όπως δηλαδή μπορεί να προσβληθεί από μια νόσο το συκώτι μας, και δε μας πιάνει κανένα μεταφυσικό δέος για τις νόσους του συκωτιού, έτσι ακριβώς μπορεί να προσβληθεί από μια νόσο και ο εγκέφαλός μας και δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις νόσους του εγκεφάλου σαν κάτι διαφορετικό.
Όταν κάποιος έχει ένα πρόβλημα με το συκώτι του ή με τα νεφρά του, δε λέμε πως έχει προσωπική ευθύνη για το πρόβλημά του (εκτός και αν οφείλεται σε... καταχρήσεις ουσιών). Ούτε πιστεύουμε πως η θέλησή του αρκεί για να θεραπευτεί, αλλά κάνουμε όλα αυτά που η σύγχρονη ιατρική προτείνει για να αντιμετωπίσουμε τη νόσο. Έτσι ακριβώς θα έπρεπε να συμπεριφερόμαστε και με τα προβλήματα του εγκεφάλου. Πρέπει δηλαδή να αφομοιώσουμε τη σύγχρονη γνώση ότι ο εγκέφαλος διέπεται από φυσικούς νόμους και να πάψουμε να στιγματίζουμε ανθρώπους που πάσχουν από κάποια νόσο που επηρεάζει τον εγκέφαλο.
Δε θα επεκταθώ στις πολύ σημαντικές φιλοσοφικές προεκτάσεις που έχουν αυτά που μόλις έγραψα. Άλλωστε αυτό το blog δεν έχει φιλοσοφικό χαρακτήρα. Αλλά θα τονίσω την πρακτική σημασία της σύγχρονης γνώσης για τη ζωή μας και για τις σχέσεις μας με τους συνανθρώπους μας, τους δικούς μας ανθρώπους και τον ίδιο μας τον εαυτό.
Όπως ακριβώς δε φταίει ο νεφροπαθής που η λειτουργία του νεφρού του έχει επηρεαστεί από τη νόσο του, έτσι δε φταίει και η γυναίκα με σχιζοφρένεια, ο παππούς με κατάθλιψη ή το παιδί με ψυχογενή ανορεξία που η συμπεριφορά του, δηλαδή η λειτουργία του εγκεφάλου του, έχει επηρεαστεί από τη νόσο του.
Και όπως ακριβώς παλεύουμε με τις κατακτήσεις της σύγχρονης ιατρικής να πολεμήσουμε τη νόσο στους νεφρούς ή στο συκώτι, έτσι πρέπει να χρησιμοποιούμε τις γνώσεις τις εποχής μας για να πολεμήσουμε τις νόσους του εγκεφάλου. Μπορεί τα όπλα μας να μην είναι θαυματουργά, αλλά είναι σίγουρα πολύ αποτελεσματικότερα από τις προ-νεωτερικές μεθόδους αντίδρασης απέναντι στις δυσλειτουργίες του εγκεφάλου.
