Ας μιλήσουμε για το σεξ!

Παρακολούθησα την Παρασκευή δυο διαλέξεις του αναπληρωτή καθηγητή της Γυναικολογίας κυρίου Δεληγεώρογλου, ο οποίος ειδικεύεται σε θέματα εφηβικής γυναικολογίας, που έδωσε στα πλαίσια της Εφηβικής Ιατρικής στο Χωρέμειο Αμφιθέατρο του Παίδων "Η Αγία Σοφία".

Ο Δεληγεώρογλου είναι εξαιρετικός ομιλητής. Και έθιξε ορισμένα πολύ σημαντικά ζητήματα. Με αφορμή λοιπόν αυτές τις διαλέξεις για την κύηση και την αντισύλληψη στην εφηβεία, θέλω να μοιραστώ μαζί σας τον προβληματισμό μου για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας.

Στην Ελλάδα οι κυήσεις σε κοπέλες στην εφηβεία αποτελούν το 10% των κυήσεων. Το νούμερο είναι από μόνο του συγκλονιστικό. Και ο αριθμός των εκτρώσεων είναι πολύ μεγάλος σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.

Από ό,τι φαίνεται, και σε αυτό συμφωνεί και η δικιά μου πείρα από τους εφήβους που βλέπουμε στο Κέντρο Εφήβων, οι έφηβοι στην Ελλάδα έχουν έλλειμμα ενημέρωσης για ζητήματα σεξουαλικής αγωγής. Οι γονείς δεν ενημερώνουν τα παιδιά τους με σωστό τρόπο, ενώ στα σχολεία απουσιάζει μάθημα σεξουαλικής αγωγής. Αυτή η νοοτροπία δημιουργεί πολλά προβλήματα, και, κατά τη γνώμη μου, είναι υπεύθυνη κατά κύριο λόγο για τις κυήσεις και τις εκτρώσεις, με ό,τι αυτές συνεπάγονται, στην εφηβική ηλικία.

Υπάρχουν κοπέλες που αντιμετωπίζουν την έκτρωση ως μέθοδο αντισύλληψης. Υπάρχουν αγόρια και κορίτσια που δε γνωρίζουν στοιχειώδη πράγματα σχετικά με το σεξ, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και την αντισύλληψη. Υπάρχουν γονείς που ντρέπονται να μιλήσουν στα παιδιά τους για αυτά τα θέματα, ή που όταν μιλάνε προσπαθούν απλά να τα αποτρέψουν από το να ξεκινήσουν τις σεξουαλικές επαφές χωρίς να τα προετοιμάζουν για το πώς θα πρέπει να συμπεριφέρονται σε ένα τόσο κρίσιμο για τη ζωή τους ζήτημα. Και φυσικά, το κράτος, φοβούμενο τις αντιδράσεις ορισμένων υπερ-συντηρητικών κύκλων, διστάζει να εντάξει τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία.

Το να κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε, το να αποφεύγουμε να μιλήσουμε στα παιδιά για αυτά τα ζητήματα δεν είναι χωρίς συνέπειες. Και οι συνέπειες της δικής μας ατολμίας είναι πολύ βαριές. Ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, εκτρώσεις, επιπλοκές από τις επεμβάσεις που μπορούν να ταλαιπωρήσουν τη γυναίκα στην  υπόλοιπή της ζωή και να την εμποδίσουν να κάνει παιδιά αργότερα, είναι ο θλιβερός απολογισμός της έλλειψης σωστής ενημέρωσης.

Είπε, ανάμεσα σε άλλα, ο καθηγητής, για την προσπάθεια που κάνει να ενημερώσει μαθητές σε σχολεία. Και εκεί, διαιωνίζεται η εκπαίδευση δύο ταχυτήτων, με τα καλά ιδιωτικά σχολεία να ζητούν τις υπηρεσίες του, και να ενημερώνουν τους μαθητές τους, ενώ τα δημόσια σχολεία να παραμένουν διστακτικά. Και τα παιδιά να διψάνε να μάθουν έγκυρα και σωστά σχετικά με το σεξ.

Εντύπωση μου έκανε μια πολύ έξυπνη κίνηση του καθηγητή όταν μίλαγε σε μαθητές. Επειδή διαπίστωσε πως τα παιδιά ήταν διστακτικά να ρωτήσουν πράγματα που τους απασχολούν μπροστά στους καθηγητές και τους συμμαθητές τους, τους ζήτησε να γράψουν ανώνυμα τις απορίες τους. Το αποτέλεσμα; Κάθισε για ώρες μετά το πέρας της ομιλίας του για να απαντήσει στις απορίες που είχαν τα παιδιά. Και από ό,τι φάνηκε, τα παιδιά αγνοούσαν ακόμα και στοιχειώδη πράγματα.

Προσωπικά αντιλαμβάνομαι τη συστολή των γονιών να μιλήσουν για αυτά τα ζητήματα στα παιδιά τους. Όμως αυτό είναι λάθος. Και επειδή οι γονείς θέλουν να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για τα παιδιά τους, πρέπει να ξεπεράσουν τις αναστολές τους και να μιλήσουν με τα παιδιά τους, να τους εξηγήσουν ποια είναι η ώριμη συμπεριφορά, να τους μιλήσουν για τους κινδύνους αλλά και για τις προφυλάξεις, ώστε τα παιδιά να είναι έτοιμα και να αντιμετωπίσουν το ζήτημα του σεξ με ωριμότητα.

Ξέρετε, οι μελέτες δείχνουν πως τα παιδιά επηρεάζονται από τους γονείς τους, ανεξάρτητα από το ότι οι γονείς νομίζουν πως δεν ασκούν και μεγάλη επιρροή στα παιδιά τους σε αυτά τα ζητήματα. Χρησιμοποιήστε λοιπόν την επιρροή σας σωστά. Χωρίς να κάνετε διακρίσεις και να λέτε άλλα πράγματα στα αγόρια και άλλα στα κορίτσια. Και χωρίς να μένετε στο "μην το κάνεις, δεν είναι αυτό για την ηλικία σου". Μιλήστε ανοιχτά, πάρτε πρωτοβουλίες, αποδεχτείτε πως τα παιδιά σας θα κάνουν, ή ήδη κάνουν, σεξ, πως έχουν επιθυμίες και ανάγκες όπως είχατε και σεις στην ηλικία τους, εξηγήστε τους πως υπάρχουν κίνδυνοι, δείξτε τους πώς είναι τα προφυλακτικά, αποδεχτείτε πως η κόρη σας μπορεί να ξεκινήσει τα αντισυλληπτικά, και σταθείτε κοντά τους.

Και το κράτος, επιτέλους να ξεπεράσει το συντηρητισμό του και να εκσυγχρονιστεί στον τομέα αυτό. Δεν μπορεί να περιμένει να αλλάξουν οι νοοτροπίες στην ελληνική κοινωνία. Πρέπει αυτό να είναι μπροστάρης της αλλαγής. Και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα στη δημόσια υγεία που η έλλειψη έγκυρης και έγκαιρης ενημέρωσης προκαλεί. Σωστή και χωρίς υπεκφυγές διδασκαλία στα σχολεία, εύκολη πρόσβαση σε μεθόδους αντισύλληψης, ανεξάρτητα από το όποιο πολιτικό κόστος. Το μακροπρόθεσμο όφελος θα δικαιώσει τους πολιτικούς που θα πάρουν τις κατάλληλες αποφάσεις και η προσφορά τους στην ελληνική κοινωνία θα είναι ανεκτίμητη.

Το blog ελπίζει να βοηθήσει μέσω του προβληματισμού που θα προκαλέσει αυτή η ανάρτηση. Μπορεί η συμβολή μας να είναι περιορισμένη. Αλλά κάνουμε αυτό που μπορούμε.

Για όποιες τυχόν απορίες υπάρχουν σχετικά με αυτά τα ζητήματα, δημιουργήσαμε μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, όπου μπορεί όποιος ή όποια θα ήθελε να ρωτήσει κάτι, να στείλει ένα email ανώνυμα και να λάβει μια απάντηση στο ερώτημά του χωρίς να γίνεται φανερή η ταυτότητά του. Η διεύθυνση email είναι andreasmed.blogspot.com@gmail.com Επίσης μπορείτε να γράφετε τις απορίες σας και στο blog, ανώνυμα πάλι, ώστε να πάρετε μια απάντηση.

Ρισκάροντας

Θέλω να ζητήσω συγγνώμη γιατί δεν ανεβάζω συχνά νέες αναρτήσεις. Ο ελεύθερος χρόνος μου είναι αρκετά περιορισμένος και το γράψιμο έχει τις απαιτήσεις του. Επεξεργάζομαι όμως στο μυαλό μου αρκετά θέματα, για τα οποία θα μιλήσουμε σταδιακά.

Σήμερα θέλω να μιλήσω για το ρίσκο, με αφορμή τις εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για όσους δεν ξέρετε, ο Ομπάμα προωθεί μεταρρυθμίσεις στο σύστημα υγείας, αλλά συναντά την υπερβολική αντίδραση των Ρεπουμπλικανών (πολιτικών και πολιτών) που νομίζουν ότι ο Ομπάμα θα καταστρατηγήσει τις ατομικές ελευθερίες και θα εγκαθιδρύσει... κομμουνισμό.

Το κλίμα είναι πολύ ηλεκτρισμένο. Και την προηγούμενη εβδομάδα η ένταση μεγάλωσε ακόμα περισσότερο, όταν ήρθαν στο φως της δημοσιότητας προτάσεις δυο επιτροπών ειδικών σχετικά με το τεστ Pap και τη μαστογραφία.

Οι νέες οδηγίες, που διαμορφώθηκαν ύστερα από μελέτες σχετικά με τις εξετάσεις αυτές και τα αποτελέσματά τους, λένε, σε πολύ αδρές γραμμές, ότι μπορούμε να καθυστερήσουμε στις πιο πολλές περιπτώσεις το πρώτο test Pap μέχρι τα 21 και να μεγαλώσουμε λίγο το μεσοδιάστημα μεταξύ των μαστογραφιών.

Τι γίνεται όμως: Ο κόσμος νομίζει πως περισσότερες εξετάσεις και όσο το δυνατόν νωρίτερα σημαίνει και καλύτερα αποτελέσματα από άποψη πρόληψης. Και σε μια πρώτη ανάγνωση, η ιδέα αυτή "ακούγεται" καλή. Αν θέλουμε όμως να είμαστε σοβαροί, δεν πρέπει να μένουμε με τις εντυπώσεις. Δε μας ενδιαφέρει τι "ακούγεται" καλό, αλλά τι πραγματικά είναι καλό και ωφέλιμο για την υγεία των ανθρώπων. Και ενώ όλοι μπορούν να έχουν μια γνώμη για το τι τους "ακούγεται" καλό, για να απαντήσουμε αυτό το ερώτημα πρέπει να εργαστούμε σοβαρά, να κάνουμε επιστημονικές έρευνες και να μελετήσουμε το θέμα σε όλες του τις παραμέτρους.

Τι έδειξαν οι μελέτες; Ότι οι περισσότερες εξετάσεις Pap και μαστογραφίες οδηγούσαν και σε πολλές αχρείαστες επεμβάσεις επειδή έβγαζαν πολλά λάθος ή "ύποπτα" αποτελέσματα σε γυναίκες οι οποίες όμως τελικά ήταν υγιείς. Και ο αριθμός των γυναικών με πρόβλημα που εντοπίζονταν με τις υπάρχουσες συνθήκες δε διέφερε και πολύ από αυτόν που θα είχαμε αν "χαλαρώναμε" λίγο τα κριτήρια για τις εξετάσεις αυτές.

Τι σημαίνει αυτό; Ότι για να "πιάσεις" έναν πολύ μικρό αριθμό γυναικών με πραγματικό πρόβλημα, βάζεις σε ταλαιπωρία, με κινδύνους και παρενέργειες, πάρα πολλές γυναίκες, αυξάνοντας παράλληλα και το κόστος για τη δημόσια υγεία.

Για σκεφτείτε να λες σε μια γυναίκα ότι το αποτέλεσμα του τεστ ήταν "ύποπτο", να περνά η γυναίκα τη στενοχώρια και το άγχος του λάθος αποτελέσματος, να τη βάζεις σε ένα χειρουργείο που τελικά δε χρειαζόταν και αργότερα να έχει και σαν επιπλοκή έναν πρόωρο τοκετό ή μια καισαρική αντί για φυσιολογικό τοκετό αλλά και το κόστος που όλα αυτά συνεπάγονται.

Με λίγα λόγια, έχουμε να βάλουμε σε ζυγαριά από τη μια μεριά την πολύ μικρή πιθανότητα για πρώιμη διάγνωση και από την άλλη μεριά την σχετικά μεγάλη πιθανότητα για ταλαιπωρία, επιπλοκές και κόστος από το πρώιμο screening.

Και ναι μεν αν είσαι όντως στην πολύ σπάνια περίπτωση της γυναίκας που θα ωφεληθεί από την εξέταση για σένα το κέρδος είναι μέγιστο, αλλά αν είσαι στην πιο συχνή περίπτωση της γυναίκας που βλάφτηκε από την εξέταση, το κόστος είναι σημαντικό.

Μα, θα πει κάποιος, εδώ μιλάμε για καρκίνους! Το κόστος δεν πρέπει να έχει καμία σημασία! Όμως στη ζωή τα πράγματα δεν είναι έτσι. Τίποτα δε γίνεται χωρίς κόστος και πάντα πρέπει να παίρνεις ένα ρίσκο.

Θέλω να σταθώ στο τελευταίο σημείο.

Συνήθως, άμα ακούσουμε τη λέξη "ρίσκο" ο νους μας πάει στη ρουλέτα ή στην υπερβολική ταχύτητα με τα αμάξια ή σε μια ταινία περιπέτειας. Όμως στην πραγματικότητα το ρίσκο είναι κάτι τόσο συνηθισμένο που τις περισσότερες φορές δεν του δίνουμε καν σημασία.

Όταν βγαίνουμε έξω από το σπίτι μας το πρωί, παίρνουμε το ρίσκο να βγούμε χωρίς να είμαστε σίγουροι ότι θα επιστρέψουμε το βράδυ ζωντανοί. Όταν μπαίνουμε σε ένα αμάξι παίρνουμε ένα ρίσκο. Όταν περπατάμε στον δρόμο παίρνουμε ρίσκο. Όταν τρώμε αποδεχόμαστε ένα ρίσκο.

Το ρίσκο δεν είναι ανάγκη να είναι κάτι φοβερό και τρομερό, με την έννοια ότι κάτι πολύ σοβαρό είναι αρκετά πιθανό να συμβεί. Μπορεί η πιθανότητα για να συμβεί κάτι να είναι αρκετά μικρή. Αλλά αυτό δεν το κάνει λιγότερο "ρίσκο"!

Αυτή την ανάλυση πρέπει να την έχουμε υπόψη μας. Στη ζωή παίρνουμε συνεχώς ρίσκα, τα περισσότερα χωρίς να το πολυσκεφτούμε. Αυτό είναι απόλυτα συνυφασμένο με τον τρόπο της ύπαρξής μας. Σε αυτό το σύμπαν δε γίνεται αλλιώς! Κάθε απόφασή μας, κάθε πράξη μας, έχει και ένα ρίσκο που την ακολουθεί.

Για να πάμε τώρα στην αντίδραση πολλών Αμερικανών στις νέες προτάσεις.

Το κράτος, λένε, μπλέκεται πάλι στην υγεία μας. (Δεν είναι "το κράτος" αλλά ανεξάρτητες επιστημονικές επιτροπές που δεν έχουν δικαίωμα να επιβάλουν τις απόψεις τους) Θέλουν, λένε, να μειώσουν το κόστος και βάζουν σε κίνδυνο τις ζωές μας. Αυτό το λένε γιατί τους διαφεύγει η κουβέντα που κάναμε περί ρίσκου. Για να δούμε τι εννοώ:

Αν σου πούνε: Θες να ακολουθήσεις ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα για τα Pap tests ξέροντας ότι είναι πολύ πιο πιθανό να κάνεις αχρείαστες επεμβάσεις, να έχεις άγχος και φόβο, να έχεις επιπλοκές αργότερα και ελάχιστα πιο πιθανό να διαγνώσουμε καρκίνο σε σχέση με το να ακολουθήσεις ένα άλλο πρόγραμμα για τα Pap tests, τι θα διάλεγες;

Είναι δικαίωμά σου να διαλέξεις το πρώτο πρόγραμμα. Αλλά είναι ηθική και επιστημονική υποχρέωση των ειδικών ιατρών να προτείνουν σαν "γενικές οδηγίες" το δεύτερο πρόγραμμα. Το ίδιο και για τις μαστογραφίες ή οποιαδήποτε άλλη εξέταση ή έλεγχο.

Οι επιστημονικές επιτροπές πρέπει να λάβουν υπόψη τους το γενικό καλό. Μπορεί για τη γυναίκα που θα έβρισκε το πρόβλημα με το πρώτο πρόγραμμα το δεύτερο πρόγραμμα να μη τη συμφέρει, αλλά για τις πολύ περισσότερες γυναίκες που θα γλιτώσουν το κόστος στην υγεία τους, στην ψυχολογία τους και στην τσέπη τους με το δεύτερο πρόγραμμα δεν τις συμφέρει το πρώτο πρόγραμμα!

Όλα αυτά τα λεπτά ζητήματα χάνονται μέσα στον πόλεμο μεταξύ πολιτικών και ιδεολογικών αντιπάλων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Θεωρώ όμως πως είναι αρκετά σημαντικά και ελπίζω η ανάρτηση αυτή να επισημαίνει πως αυτό που χρειάζεται είναι σοβαρότητα και μελέτη όλων των πτυχών ενός προβλήματος. Χωρίς σοβαρή δουλειά μένουμε στο επίπεδο των εντυπώσεων, που κυριαρχεί ο συναισθηματισμός και ο λαϊκισμός.

Για όσους ενδιαφέρονται να διαβάσουν περισσότερα για το ζήτημα που ανέκυψε στην Αμερική με τις νέες προτάσεις, συνιστώ τα ακόλουθα άρθρα από τους New York Times:

Screening Debate Reveals Culture Clash in Medicine

Guidelines Push Back Age for Cervical Cancer Tests

Περισσότερα μπορείτε να βρείτε σε άλλα sites.

Υ.Γ. Σκοπός του κειμένου αυτού δεν είναι να ενημερώσει για τις νέες οδηγίες. Γι'αυτό και δεν μπαίνουμε σε λεπτομέρειες όπως η επιστημονική αρτιότητα θα απαιτούσε. Οι οδηγίες μπορούν να βρεθούν από τις αρμόδιες αρχές. Και φυσικά αν κάποια γυναίκα έχει απορία για το τι πρέπει να κάνει, θα πρέπει να το συζητήσει με τον γιατρό της. Το έχουμε ξαναπεί, σκοπός των αναρτήσεων δεν είναι η επιστημονική ενημέρωση ή οι συμβουλές, αλλά αποκλειστικά και μόνο ο προβληματισμός!

"Δεν είναι όλοι και για όλα ειδικοί"

Το blog παραπέμπει στο άρθρο του καθηγητή της Παιδιατρικής Ανδρέα Κωνσταντόπουλου στο Βήμα της Κυριακής, σχετικά με το ζήτημα των εμβολιασμών.

Δουλεύοντας με Εφήβους

Υπάρχει ένα πρόβλημα με τους εφήβους. Αν αρρωστήσουν πάνε στον Παιδίατρο ή στον Παθολόγο; Η απάντηση στο ερώτημα είναι σύνθετη και πολλοί γιατροί ενηλίκων δηλώνουν μη ειδικοί για προβλήματα της εφηβείας. Από την άλλη, η τάση που επικρατεί στην Παιδιατρική σήμερα είναι να αναλαμβάνει την υγεία του ανθρώπου από τη στιγμή που θα γεννηθεί μέχρι τη στιγμή που θα ενηλικιωθεί. Αλλά προς το παρόν, νομίζω, αυτή η αντίληψη δεν έχει γίνει επισημοποιηθεί στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα τα Νοσοκομεία Παίδων να μη δέχονται εφήβους μεγαλύτερους από 14 ετών.

Επειδή η εφηβεία είναι μια περίοδος της ζωής του ανθρώπου με τα δικά της προβλήματα και ζητήματα, χρειάζονται γιατροί που να ασχολούνται με εφήβους και να είναι συνηθισμένοι στα σύνθετα προβλήματα αυτής της ηλικίας. Μια προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση, αποτελεί το Κέντρο Πρόληψης και Υγείας των Εφήβων, του Νοσοκομείου Παίδων "Η Αγία Σοφία". Η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών οργανώνει τη λειτουργία ενός κέντρου που παρέχει διαγνωστική, θεραπευτική αλλά και συμβουλευτική βοήθεια σε εφήβους, από 12 έως 19 ετών.

Τι είδους υπηρεσίες προσφέρονται; Τι ζητήματα αντιμετωπίζονται; Το κέντρο καταπιάνεται με ό,τι έχει σχέση με την υγεία και την ευεξία των εφήβων.

Κάποιους εφήβους (ή γονείς εφήβων) τους απασχολεί το βάρος τους. Αισθάνονται είτε ότι έχουν μικρό βάρος, είτε ότι έχουν μεγάλο βάρος. Στο Κέντρο Εφήβων μπορούν να διαπιστώσουν ειδικοί επιστήμονες αν πράγματι υπάρχει πρόβλημα με το βάρος, και να βοηθηθεί ο έφηβος με ειδικό πρόγραμμα διατροφής από διαιτολόγο.

Κάποιοι έφηβοι αισθάνονται άγχος για τα μαθήματα. Ή αντιμετωπίζουν άλλου είδους ψυχολογικές πιέσεις και αδιέξοδα. Στο Κέντρο Εφήβων υπάρχουν ειδικοί παιδοψυχολόγοι και παιδοψυχίατροι που μπορούν να βοηθήσουν ώστε τα προβλήματα να αντιμετωπιστούν πριν ο έφηβος να γίνει ενήλικος.

Κάποια κορίτσια αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την περίοδό τους. Εξειδικευμένοι σε θέματα εφηβικής ιατρικής παιδίατροι και γυναικολόγοι μπορούν να διαγνώσουν και να δημιουργήσουν ένα θεραπευτικό πλάνο για το πρόβλημα.

Και βέβαια έχουμε τα συνηθισμένα ιατρικά προβλήματα που απασχολούν όλες τις ηλικίες. Ενδοκρινολογικά, δερματολογικά, παθολογικά ζητήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν από έναν ειδικό επιστήμονα, ή από μια ομάδα επιστημόνων.

Ούτε πρέπει να παραλείψουμε τα ζητήματα πρόληψης, όπως είναι οι εμβολιασμοί ή η ενημέρωση για τους κινδύνους και τις προφυλάξεις στο σεξ. Η πρόληψη, σε μια πολιτισμένη κοινωνία, είναι εξαιρετικά σημαντική, γιατί γλιτώνει από επιπλοκές, ταλαιπωρία και κόστος.

Από τη διάγνωση και τη θεραπευτική μιας νόσου, μέχρι τη συμβουλευτική αλλά και την πρόληψη, η υγεία των εφήβων οφείλει να γίνει ένα από τα κεντρικά σημεία του συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας. Και η δημιουργία κέντρων εφήβων βοηθάει σε αυτή την κατεύθυνση.

Για το Κέντρο Πρόληψης και Υγείας των Εφήβων που βρίσκεται στο Χωρέμειο Ερευνητικό Κέντρο, στο Νοσοκομείο Παίδων "Η Αγία Σοφία" με διευθυντή τον Καθηγητή Γ. Χρούσο, μπορείτε να κλείσετε ραντεβού στο τηλέφωνο 698 6723844. Το Κέντρο λειτουργεί απογευματινές ώρες, ώστε να μην έχουν πρόβλημα οι νέοι με τα μαθήματα στο σχολείο.

Κάνουμε το σωστό δε σημαίνει πάντα πως όλα θα πάνε και καλά!

Πολλές φορές νομίζουμε πως αρκεί να κάνουμε το σωστό και τα πράγματα θα πάνε καλά. Πως άμα διαλέξουμε την επιλογή που είναι σύμφωνη με τη λογική, το αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να είναι καλό για εμάς. Όμως η ζωή δε λειτουργεί ακριβώς έτσι. Μπορεί να έχεις πάρει την σωστή απόφαση και όμως να έχεις πρόβλημα μετά.

Αυτή την περίοδο σε διάφορους κύκλους, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, εκφράζεται μια πολύ αρνητική στάση απέναντι στα εμβόλια. Η αφορμή δόθηκε με τη νέα γρίπη και το εμβόλιο που φτιάχτηκε για τον ιό της γρίπης αυτής. Με αφετηρία αυτή τη συζήτηση που γίνεται για τα εμβόλια, θέλω να διατυπώσω ορισμένες σκέψεις πάνω στο τι είναι λογικό να κάνουμε, τι είναι το σωστό, και τη σχέση των σωστών επιλογών με το καλό για εμάς αποτέλεσμα, χωρίς να μπω στην κουβέντα που γίνεται για την νέα γρίπη.

Θα μιλήσουμε λοιπόν γενικά, ξεκινώντας από το πρόγραμμα εμβολιασμού που γίνεται στα παιδιά και τους νέους για διάφορα νοσήματα, από την ηπατίτιδα μέχρι τον ιό των θηλωμάτων, και θα βγάλουμε ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα για την ανθρώπινη κατάσταση γενικά.

Η θεωρία είναι σχετικά απλή. Υπάρχουν ένα σωρό νοσήματα τα οποία προκαλούν ποικίλα ενοχλήματα και μπορεί να απειλήσουν και τη ζωή του ανθρώπου, για τα οποία μπορούμε να προστατευτούμε με τον σωστό εμβολιασμό. Παράλληλα, τα εμβόλια μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες, που μπορεί να ξεκινάνε από έναν απλό πόνο στην περιοχή που γίνεται το εμβόλιο μέχρι και να απειλήσουν τη ζωή του ανθρώπου που εμβολιάστηκε.

Όπως όλα τα πράγματα στη ζωή, υπάρχει ένα όφελος και ένα ρίσκο. Το κλειδί βρίσκεται στο να τα ζυγίσουμε και να δούμε πόσο υπερτερεί το όφελος του ρίσκου και αν μας συμφέρει, να προχωρήσουμε στον εμβολιασμό.

Αυτό το ζύγισμα έχει γίνει από τις αρμόδιες αρχές και έχουμε φτάσει στα προγράμματα υποχρεωτικού εμβολιασμού. Έτσι, οι νέοι γονείς πηγαίνουν το μωράκι τους στον παιδίατρο να εμβολιαστεί για διάφορα νοσήματα της παιδικής ηλικίας και να προστατευτεί με αυτόν τον τρόπο από αυτά.

Αυτό είναι κάτι συνηθισμένο και αυτονόητο για μια πολιτισμένη κοινωνία. Τα παιδιά εμβολιάζονται με διάφορα εμβόλια και προστατεύονται από διάφορες νόσους. Έχουμε δε φτάσει στο σημείο πολλές νόσοι που κάποτε οι πιο πολλοί τις πέρναγαν να έχουν γίνει σήμερα σπάνιες, ή ακόμη και να εξαφανιστούν.

Σε αυτά τα προγράμματα προχωρήσαμε με αίσθημα ευθύνης, ζυγίζοντας κάθε φορά το κόστος σε σχέση με το όφελος.

Όμως, παρόλες τις τεχνολογικές και επιστημονικές προόδους, δεν έχουμε καταφέρει να μηδενίσουμε τελείως τον κίνδυνο. Ένα ρίσκο υπάρχει πάντα. Δεν έχουμε καταφέρει να εξαφανίσουμε το ρίσκο από τη ζωή. Μπορεί να το έχουμε μικρύνει, αλλά δεν το έχουμε εξαφανίσει.

Τι σημαίνει αυτό; Εντελώς πρακτικά, κάποιοι άνθρωποι θα εμφανίσουν ανεπιθύμητες ενέργειες από κάποιο εμβόλιο. Αυτοί θα είναι λίγοι, και συνήθως οι ανεπιθύμητες ενέργειες θα είναι σχετικά ελαφριές, αλλά παρόλα αυτά κάποιοι θα πάθουν και κάτι σοβαρό. Στατιστικά, μπορεί το μέγεθος να είναι μικρό, αλλά όταν ένα φάρμακο ή ένα εμβόλιο το παίρνει ένα πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού, το στατιστικά μικρό θα συμβεί σε μερικούς ανθρώπους.

Εδώ είναι ένα κρίσιμο σημείο. Αν κάποιος ζυγίζοντας το ρίσκο κρίνει πως το λογικό είναι να αποδεχτεί τον κίνδυνο και να προχωρήσει στον εμβολιασμό ή στη λήψη ενός άλλου φαρμάκου, και μετά πάθει κάτι επειδή πήρε το φάρμακο, αυτό δε σημαίνει πως η απόφασή του ήταν και λάθος!

Μια απόφαση που γίνεται σύμφωνα με τη λογική, δεν παύει να είναι εύλογη επειδή το αποτέλεσμα στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ήταν το επιθυμητό. Αυτός είναι ένας περιορισμός της ζωής, ένας περιορισμός του τρόπου με τον οποίον λειτουργεί ο κόσμος. Δε ζούμε σε έναν τέλειο κόσμο. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να κάνουμε τις καλύτερες δυνατές επιλογές στον κόσμο στον οποίο ζούμε. Ακόμα και αν η ζωή δε μας φέρει ένα "happy end".

Και πάλι μαζί!

Μετά από έναν χρόνο απουσίας, το blog ξανα-ανοίγει!

Όπως είναι φυσικό, αλλάζει ελαφρά και ο προσανατολισμός των αναρτήσεων. Έτσι, δε θα μιλάμε πια για την πολιτική επικαιρότητα. Τα ζητήματα αυτά θα τα σχολιάζουμε στο άλλο μου blog. Το ίδιο θα γίνεται και για ζητήματα θετικών ή ανθρωπιστικών επιστημών, ή για τις τέχνες. Και αυτά τα θέματα αποκτούν δικό τους χώρο.

Σε αυτό το blog, θα ασχολούμαστε μόνο με την πορεία μου μέχρι την ειδικότητα και με διάφορα ζητήματα ιατρικού προβληματισμού.

Αυτό το σημείο θα ήθελα να το τονίσω. Οι γνώμες που θα εκφράζονται σε αυτό το blog για ιατρικά ζητήματα θα έχουν σκοπό μόνο τον προβληματισμό πάνω σε ζητήματα υγείας. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ληφθούν ως συμβουλές, υποδείξεις ή ενημερωτικές πληροφορίες. Επίσης, σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει κάτι που λέμε εδώ να υποκαθιστά την πρόσωπο προς πρόσωπο επαφή με τον θεράποντα ιατρό, ο οποίος είναι σε κάθε περίπτωση ο μόνος αρμόδιος να απαντήσει έγκυρα στις ερωτήσεις των ασθενών ή των συγγενών και ο μόνος αρμόδιος για συμβουλές πάνω στην αντιμετώπιση της νόσου.

Με λίγα λόγια, δε θα κάνουμε ιατρική μέσω... internet. Θα προβληματιστούμε όμως ως υπεύθυνοι και ενεργοί πολίτες για διάφορα ζητήματα από τον ιατρικό χώρο.

Ελπίζω να κουβεντιάσουμε και να γνωριστούμε καλύτερα μέσα από τα comments!

Καλή μας... επαναλειτουργία!